Afisz

Co to jest afisz?

Zgodnie z definicją słownika języka polskiego, afiszem nazywamy plakat powiadamiający o imprezie publicznej lub akcji. Afisz to zapowiedź jakiegoś wydarzenia lub aktywności która dopiero ma lub właśnie się odbywa.

Afisz a plakat, czym się różni afisz od plakatu?

Afisz jest formą wcześniejszą, którego narzędziem za pomocą którego przekazuje treść jest tekst. Plakat natomiast, jako późniejsza, wynikająca bezpośrednio z afiszu forma przekazu treści również definiuje się formalnie jako ogłoszenie, lecz w odróżnieniu od afiszu - posiada szatę graficzną, której to swobodna forma i wykorzystanie innych środków - dodaje artyzmu.

Pierwsze formy plakatu znaleźć można w odniesieniu do afiszy ilustrowanych autorstwa Julesa Chéreta - uważanego za prekursora francuskiego plakatu. W późniejszym czasie stosowane powszechnie stało się słowo pochodzenia niemieckiego, znane nam jako "Plakat".

Podstawową więc cechą która odróżnia afisz od plakatu, jest jego główny cel - przekazanie samej treści bez wywołania uczuć i prowokowania odbiorcy do myślenia nad znaczeniem, czy wpływu na odczucia artystyczne. Afisz zazwyczaj składa się wyłącznie ze składu tekstu i nie zawiera skomplikowanych kompozycji literniczych, ani też rozbudowanych form graficznych.

Co to jest afisz teatralny?

Jako afisz teatralny rozumieć można afisz, którego podstawową rolą jest zapowiedź spektaklu. Początkowo, przed pojawieniem się pierwszych plakatów teatralnych, to właśnie proste, wykorzystujące czystą treść - afisze były narzędziem informacyjnym, które za pomocą tekstu drukowanego metodą litografii (pod koniec XVIII wieku) rozpowszechniały informację na temat konkretnych wydarzeń kulturalnych. Z biegiem czasu i rozwojem technologii drukarskich, a później i cyfrowych metod komputerowych - tradycyjna forma reklamy przedstawień i wydarzeń teatralnych została na dobre zastąpiona plakatami teatralnymi, które dzięki nieszablonowej formie i nowym narzędziom twórczym pozwalają artystom na nieograniczone możliwości.

Jakie informacje zawiera afisz teatralny

Jako nieskomplikowane narzędzie, którego głównym zadaniem jest przekazanie treści - afisz teatralny musi zawierać informacje takie jak nazwa autora, tytuł wystawianego dramatu, rodzaj literacki, nazwiska głównych aktorów, realizatorów, miejsce oraz datę przedstawienia. W przypadku afiszy które służą za obwieszczenia informacyjne, standardowa forma uwzględnienia analogiczne informacje, takie jak - nazwę instytucji obwieszczającej, treść, która jest równocześnie celem, informacje organizacyjne jak miejsce, data i/lub godzina oraz podstawowe informacje dotyczące przebiegu i treści danego wydarzenia.

Afisz, plakat, a może poster?

W odróżnieniu od afiszu i plakatu, słowo poster jest stosunkowo nowością w języku polskim. Choć jest to zapożyczenie z jeżyka angielskiego to w zależności od środowiska, określa się tym słowem plakat artystyczny oraz plakat naukowy (forma prezentacji naukowej), czyli kompletnie różne pojęcia.

W latach 50-ych XIX wieku powstał nurt artystyczny zwany dekolażem, później też nazywany afiszyzmem. Był to nurt polegający na tworzeniu kompozycji przypominających z założenia kolaże, lecz różnica polegała na sposobie ich tworzenia. Proces ten polegał na zrywaniu wierzchnich warstw nałożonych na siebie afiszów.

Bibliografia:

Afisz, [w:] Encyklopedia Wiedzy o Książce, pod red. A. Birkenmajera, B. Kocowskiego, J. Trzynadlowskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971, k. 7-8.B.
Stępień, "Afisze i obwieszczenia miejskie", [w:] "Encyklopedia Rzeszowa", pod red. J. Drausa, Rzeszów 2004, s. 3.
Kąkol Piotr: O teatrze zawodowym w osiemnastowiecznym Gdańsku. Wokół afisza teatralnego, Gdańsk 2009;
Lipiński Jacek: O afiszach, reklamie i krytyce, „Pamiętnik Teatralny” 1962, z. 1;
Manifesto [hasło w:] Enciclopedia dello Spettacolo, Roma 1960, t. VII;
Polski afisz teatralny 1765–1939, wybór reprodukcji Ewa Makomaska, Warszawa 1974;
Affiche [hasło w:] Pierron Agnès: Dictionnaire de la langue du théâtre, Paris 2002;
Posters, theatrical [hasło w:] The Oxford Companion to the Theatre, ed. by Ph. Hartnoll, London 1957;
Raszewski Zbigniew: Warszawski afisz dzienny. Teatr Narodowy i jego kontynuacje (1765–1915), „Pamiętnik Teatralny” 1987 z. 4.
J. Cygańska, Afisz, [w:] Encyklopedia współczesnego bibliotekarstwa polskiego, pod red. K. Głombiowskiego, B. Świderskiego, H. Więckowskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976, s. 11,